© Foto: "Onze Marine" 1945
Philippus B.M. van Straelen
(1894-1942)




Het "In memoriam" in "Onze Marine" (jrg. 12, 1945, no. 3, p. 2-3) luidde:

"Philippus Bernardus Maria van Straelen werd geboren te Utrecht op 2 Juni 1894 en kwam op 17-jarige leeftijd op het  Kon. Instituut voor de Marine te Willemsoord. Drie jaar later, op 6 Aug. 1914, werd hij beëedigd als officier en aangesteld als adelborst 1e klas. Op 20 Juni 1915 werd van Straelen te Rotterdam geplaatst om vandaar medio Juli naar Oost-Indië te vertrekken en geplaatst te worden a.b. van Hr.Ms. pantserschip "Koningin Regentes". Op 6 Aug. 1916 volgde zijn bevordering tot luit. ter zee 2e klas en op 3 Nov. 1918 werd van Straelen geplaatst aan boord van Hr.Ms. "Koetei". Van zijn eerste turn keerde Van Straelen op 18 Juni 1919 in Nederland terug en werd geplaatst a.b. van Hr.Ms. "Schorpioen" om vandaar al spoedig een vrij langdurige plaatsing te krijgen a.b. van Hr.Ms. pantserdekschip "Gelderland", het schip waarop wij hem later herhaaldelijk, uiteindelijk ook als commandant zullen terugvinden. Op 1 Juli 1923 werd van Straelen geplaatst a. b. van het onderzeebootmoederschip "Pelikaan" onder bevel van den kapt.luit. ter zee E.M. Wisman, dat met de O-booten "K 11", ,"K VII" en "K VIII" op 18 Sept. 1923 uit Nederland vertrok en op 24 Dec. 1923 te Tandjong Priok arriveerde. Bij aankomst in Indië bleef van Straelen aan boord van de "Pelikaan", werd op 6 Aug. 1924 bevorderd en kwam als luit. ter zee 1ste klasse bij de 2e Afd. aan het Departement der Marine en staf Zeemacht in N .0.I. werkzaam, tot zijn vertrek uit N.0.I. naar Nederland waar hij op 2 Juli 1926 arriveerde. Op 13 Aug. 1926 werd van Straelen 1ste officier van Hr. Ms. "Gelderland" en afwisselend in de  wintermaanden in de rol van Hr.Ms. Wachtschip tot 1931 met een kleine onderbreking van 2 April-2 Oct. 1928 in welk tijdvak van Straelen het bevel voerde over Hr.Ms. pantserboot "Gruno". Op 27 Mei 1931 vertrok hij per S.S. "Insulinde" naar Oost-Indië en werd daar geplaatst bij de 8ste Afd. Dep. der Marine en staf Zeemacht. Op 16 October 1934 keerde van Straelen in  Nederland terug en weer zien wij hem geplaatst a.b. van Hr.Ms. "Gelderland" in hoedanigheid van 1ste officier. Van 4 Nov. - 22 Dec. 1935 werd met dit schip, onder bevel van den kapt. ter zee J.J. Dikkers, een reis gemaakt naar de West-Afrikaansche kust. Op 1 April 1936 werd van Straelen bevorderd tot kapt. luit. ter zee en voerde hij het bevel over Hr.Ms. "Gelderland", dat sedert 1930 als artillerie-instructieschip dienst deed. Op 9 Mei 1937 bracht overste van Straelen Prinses Juliana en Prins Bernhard met de "Gelderland" naar Engeland ter bijwoning van de kroningsfeesten. Van 18 October 1937 tot 18 Maart 1938 vertoefde van Straelen met de "Gelderland" in West-Indië en voerde hij het commando over de scheepsmacht in de Caraiibische Zee. Op de thuisreis nam de "Gelderland" het beroemde schegbeeld de "looden verrader" mee naar Nederland om dit op 17 Oct. 1938 weer uit Nederland naar Curaçao terug te brengen. Op 2 Maart 1939 keerde van Straelen weer met de ,;Gelderland" in Nederland terug. Op 28 Sept. 1938 werd door overste van Straelen het 40-jarig bestaan van Hr.Ms. "Gelderland" herdacht. Op 10 Mei 1939 vertrok overste van Straelen voor de derde maal naar Oost-Indië met het m.s. "Baloeran" en werd na aankomst  aldaar als 1ste officier geplaatst a.b. van Hr.Ms. kruiser "Java". Verdere bijzonderheden zijn niet bekend, noch betreffende zijn bevordering tot Kapt. ter zee, noch betreffende zijn aanvaarding van het commando over Hr.Ms. "Java". Dit bevel was hem in elk geval opgedragen toen Oost-Indië in oorlog kwam met Japan. Tijdens den slag in de Java Zee op 27 Febr. 1942 sneuvelde Kapt. ter zee P.B.M. van Straelen aan boord van zijn schip toen dit getorpedeerd ten onder ging. Bij Kon. Besluit van 16 April 1942, no. 6. werd hem posthuum het Bronzen Kruis en Eervolle vermelding toegekend wegens het verrichten van uitstekende daden als commandant van Hr. Ms. kruiser "Java" in het zeegevecht in Straat Lombok van 19 op 20 Febr. 1942, waarbij tegen een uit zware kruisers en torpedojagers bestaande vijandelijke overmacht met succes werd bestreden. Kolonel van Straelen was ridder in de Orde van Oranje Nassau, drager van het eereteeken voor langdurige dienst als officier (XXV) en drager van de herinneringsmedaille der kroning van H.H.M.M. George VI en Koningin Elisabeth van Groot-Brittannië en Ierland."

Bij K.B. van 27 juni 1947, No.26, in het register van Ridders der 4e klasse der Militaire Willems-Orde ingeschreven wegens:
"Uitstekende daden van moed, beleid en trouw als commandant van Onze kruiser "Java" tegenover een overmachtige vijand in de slag in de Java-Zee, waarbij hij door zijn bezielende leiding het gehele moreel aan boord beheerste, hetwelk tot resultaat had, dat tot tweemaal toe een vijandelijke jageraanval werd afgeslagen; zich tenslotte bij de ondergang van dit schip een waardig commandant betoond, door als laatste het schip te verlaten."